6493 14-09-2018, 10:28

Если бы я был министром обороны. Почему военные становятся ненужными государству?

Егер мен қорғаныс министрі болсам. Неліктен әскері қызметкерлер мемлекетке керексіз болып қалады?

Найти экспертов, которые бы захотели оказаться на месте министра обороны или хотя бы чисто гипотетически представить себя в этой ипостаси, оказалось сложной задачей. Уж слишком тяжелой и специфичной считают эту работу сами военные, к которым мы обратились с просьбой высказать свое мнение. А потому в этот раз спикеры скромно ограничились советами главе ведомства, которым месяц назад стал человек гражданский – Нурлан Ермекбаев.

Айболат Курманбай, полковник юстиции запаса: «Нужно повысить работу с кадровыми военнослужащими...»

– Я бы высказал рекомендации руководству Министерства обороны, если бы служил или был свежеиспеченным пенсионером. Но с момента моего увольнения прошло уже больше десяти лет, поэтому считаю некорректным публично выражать мнение по вопросам боевой подготовки, оперативного управления, материальнотехнического, тылового обеспечения и другим направлениям деятельности оборонного ведомства. А вот в части работы с офицерами запаса как боевым резервом Вооруженных сил у меня есть ряд предложений.

Хотел бы подчеркнуть, что развитие социальной сферы в армии осуществляется законодательной и исполнительной ветвями власти в соответствии с доктринальными документами и соответствующими программами. В своё время армия и так натерпелась от различного рода реформ и трансформаций, и сейчас надо говорить о планомерном развитии военной организации государства без всякого рода перекосов.

Что касается непосредственно вашего вопроса. Во-первых, все более острой для офицеров, уволенных в запас, становится жилищная проблема. Растут их семьи – появляются дети, внуки, а им приходится ютиться в малогабаритных квартирах. Предлагаю ввести в Земельный кодекс норму о внеочередном и безвозмездном выделении участков под ИЖС лицам, имеющим 25 и более лет военной выслуги в календарном исчислении. Государство должно предоставить офицерам возможность в дальнейшем самостоятельно улучшать свои жилищные условия.

Второе. Крайне актуальным становится вопрос трудоустройства военнослужащих после увольнения, особенно в нынешней экономической ситуации. Надо прямо признать, что это дело пущено на самотек – уволили и забыли, причем не только о кадровых офицерах, но и о нуждах государства. Те же военные летчики, к примеру, могли бы пройти доподготовку и летать на гражданских самолетах. И тем более схожие с гражданскими знания и навыки имеют юристы, специалисты связи, строители, медицинские работники, автомобилисты и другие. Тем более что в свое время государство затратило огромные суммы на их обучение.

Некоторые руководители забывают о том, что пункт 2 статьи 50 Закона «О воинской службе и статусе военнослужащих» обязывает их оказывать содействие ветеранам армии в социальной адаптации при увольнении из ВС, в том числе в трудоустройстве. Знаю факты нарушений этой нормы, но не хотел бы останавливаться на частностях. Надеюсь, что руководители предприятий и организаций, в частности, оборонно-промышленного комплекса, будут принимать должные решения в этом вопросе. Ветеранам армии нужна не ведомственная, а государственная программа социальной адаптации связанная с их выходом на пенсию. В ее разработке должны принять активное участие Минтруда и соцзащиты населения, Минобороны, руководители регионов, оборонно-промышленного комплекса и стратегических отраслей.

Третье проблемное направление касается привлечение бывших военнослужащих к работе в центральных и местных органах государственного управления. Министерство обороны могло бы рекомендовать госорганам для зачисления в кадровый резерв офицеров, имеющих организаторские способности и необходимые личные качества. Пока у нас не было примеров, чтобы генералы или старшие офицеры после увольнения назначались бы руководителями центральных органов исполнительной власти, акимами городов и районов. Этому вопросу должно уделить внимание и Агентство по делам государственной службы.

Четвертый вопрос, который бы я поднял, – это начисление пенсий. Считаю, что он не менее актуален, чем трудоустройство. Был период, лет 15 назад, когда заместитель министра обороны получал пенсию на уровне недавно уволенного прапорщика. РОО «Совет генералов» тогда сумело донести до главы государства информацию о диспропорциях в пенсионных выплатах, и ситуация улучшилась, но лишь временно. Сегодня мы вновь сталкиваемся с этими проблемами, и они не найдут своего решения, пока не будет выработан четкий и справедливый механизм. Мое предложение заключается в том, чтобы производить начисление пенсий при увольнении военнослужащего в запас, исходя из размеров месячных расчётных показателей согласно полагающегося должностного оклада, доплат за воинские звания и иных выплат. Как известно, МРП меняется каждый год в зависимости от инфляционных процессов, соответственно перерасчет пенсий будет осуществляться автоматически – естественно, в сторону увеличения. Это позволит избежать диспропорций в будущем.

Кроме того, необходимо обратить внимание на расхождения в выплатах пенсий при начислении доплат за воинские звания. Есть такое выражение, которое знают все, кто носил сапоги: «полковник – он и в Африке полковник». То есть офицеры, имеющие одни и те же воинские звания, не должны получать разные выплаты за эти звания только потому, что выходили на пенсию в разные годы. Вопрос не в количестве денег, а в том, чтобы неукоснительно соблюдался принцип равенства. Об этой проблеме знают в Министерстве обороны, но пока им не удаётся убедить законодателей.

В-пятых, необходимо активизировать работу ветеранской организации ВС РК. Очевидно, что в нынешнем виде она качественно не решает свои уставные задачи. Ее собрания, как правило, проходят кулуарно, а потому ветераны никогда не знают ничего о планах работы, ни о результатах деятельности. Реальной помощи от центрального совета объединения не видим. А ведь кадровые офицеры запаса – это не только боевой резерв, они могли бы стать мощным идеологическим и политическим блоком в поддержку существующей власти. Считаю, что необходимо восстановить должность заместителя министра обороны, в обязанности которого входила бы организация идеологической работы и социальной защиты военнослужащих, в том числе социальной защиты ветеранов армии. Армия не может качественно состояться без целенаправленной и действенной идеологии и пропаганды!

В 2009 году «Совет генералов» по заказу Министерства культуры и информации РК реализовал проект под названием «Организация и проведение комплекса мероприятий по защите прав и законных интересов военнослужащих». В его рамках были проведены межведомственная научно-практическая конференция, семинары-совещания, заседания за «круглым столом» в воинских частях и вузах, социологические опросы, а также анализ отечественного и зарубежного законодательства. По итогам этой работы была издана книга «Защита прав и законных интересов военнослужащих Республики Казахстан» (авторы я и генерал Турсун Айжулов), в которой изложены системные выводы и рекомендации. К сожалению, эти предложения полно не реализованы, хотя на многие из них не требовались значительные материальные затраты. Прошу министра обороны Нурлана Ермекбаева истребовать у подчиненных эту книгу и ознакомиться с ее содержанием.

В заключение хотел бы пояснить, что ветераны армии не требуют для себя каких-то льгот и привилегий по сравнению с гражданским населением. Мы говорим о соблюдении государством справедливости при проведении социальной политики в отношении кадрового состава, уволенного в запас или отставку. Мы хотим быть востребованными, приносить пользу, как и во время службы. Потому хотим быть услышанными новым министром обороны и главой нашего государства – Верховным Главнокомандующим Вооружёнными силами РК.

Альберт Мухаметов, профессор Академии безопасности, управления и специальных программ КАЗГЮУ, полковник запаса: «Военный, офицер, генерал априори не должен быть коррупционером»

– Вы задаете сложный вопрос. Чтобы ответить на него, необходимо обладать разносторонними знаниями, в том числе в сферах геополитики, геостратегии, экономики, собственно военного дела, международных отношений и многих других, иметь большой жизненный и служебный опыт, глубоко разбираться в истории и философии, владеть исчерпывающей и объективной информацией о состоянии и проблемных вопросах органов военного управления и войск. Много чего еще надо знать и уметь, чтобы понять, как должен действовать военный министр, поскольку армия – это инструмент в руках целого государства, призванный защищать его, и одновременно сложнейший организм. Но главное в этом организме – люди: мужчины и женщины, готовые не за страх, а на совесть стоять на защите Отечества, а если придется – отдать за него жизнь.

Боеспособность армии опирается на «три кита»: боевой дух (идеология), техническая оснащенность, обученность воинов. Вот, на мой взгляд, тот основной груз ответственности, который лежит на плечах военного министра. Как патриот нашей Родины и человек, посвятивший значительную часть своей жизни служению республике в рядах ее Вооруженных Сил, я могу обозначить несколько направлений, продвижению которых министру обороны стоит уделить пристальное внимание. Безусловно, это лишь мой субъективный взгляд. Первое. Необходимо ознакомиться и глубоко вникнуть в дела своих предшественников, проанализировать качественное состояние всех компонентов ВС, внимательно изучить все законодательные и подзаконные нормативные правовые акты, принятые в Казахстане, а также ратифицированные нашим государством в области обеспечения национальной, военной и международной безопасности – с тем, чтобы обеспечить последовательность и преемственность, постараться не допускать ошибок и сиюминутных решений.

Второе. Нужен постоянный и объективный мониторинг рисков и вызовов военной безопасности государства. Под это «заточены» профессионалы аналитических структур Генерального штаба и профильных госорганов. Министру необходимо и днем, и ночью знать обстановку, чтобы максимально полно и объективно информировать высшее руководство государства, обладать точными данными о том, к противодействию чему готовить своих подчиненных. Геополитическая ситуация в современном мире весьма изменчива и порой совершенно непредсказуема, поэтому необходимо уделять самое пристальное внимание разведывательным и аналитическим службам.

Третье. Следует активизировать работу по совершенствованию отечественной системы высшего военного образования. Я бы рекомендовал искусственно поднять проходной балл во все военные вузы, пусть даже в ущерб плану комплектования кадрами. Считаю, что «двоечники» и «троечники» не должны пополнять ряды курсантов военных институтов. Современный казахстанский офицер должен быть интеллектуально развитым, высококультурным и порядочным человеком, быть хорошим спортсменом и высокопрофессиональным специалистом в области национальной и военной безопасности. Он должен стремиться быть всегда на шаг впереди своего товарища, быть конкурентоспособным в коллективе бригады, отдела, департамента, штаба и т.д.

Из третьего направления вытекает четвертое – беспощадная борьба даже с малейшими поползновениями к коррупции. Военный, офицер, генерал априори не должен быть коррупционером, то есть воровать у своей Родины, у своих товарищей-сослуживцев, с которыми, возможно, придется идти в бой. Коррупционер – это уже никакой не защитник, это враг. В моем родном Алма-Атинском высшем общевойсковом командном училище (ныне Военный институт сухопутных войск) разговор с такими субъектами был короткий: вон из рядов – и точка. Это закладывается в семье, в школе (важность военно-патриотического воспитания на уроках по НВП), в стенах вуза.

Пятое. Необходимо активизировать профессиональную подготовку, научную и рационализаторскую деятельность. Считаю, что оборонное ведомство периодически засасывают рутина и бюрократия. Военные управленцы стратегического уровня, проверяя нижестоящие органы управления, сами не стремятся работать над собой, расти в профессиональном плане. В структурных подразделениях центральных органов военного управления затрудняются сформулировать научные задачи по дальнейшему развитию армии, ее видов и систем. Это тревожный симптом. Нельзя двигаться дальше, не видя перед собой цели. Министерство обороны должно выступать главным заказчиком военно-научной продукции в научно-образовательных учреждениях, главным заказчиком научно-технологических разработок в отечественном ОПК. Военная наука – это важное дело для руководителя оборонного ведомства.

Безусловно, спектр деятельности министра обороны значительно шире, чем тот круг вопросов, который я попытался очертить. Все наши граждане видят, что данным военным ведомством сделано очень многое для повышения обороноспособности государства, роста боевого потенциала Вооруженных Сил. Подавляющее большинство казахстанских военных – это достойные, крепкие силой и духом мужчины, способные защитить страну. Желаю нашей армии и всем нам постоянно работать над собой и совершенствоваться во благо Родины – Республики Казахстан.

Сергей Пашевич, руководитель Союза ветеранов локальных войн и военных конфликтов «Боевое братство»: «Так разбрасываться профессионалами нельзя»

– Министерство обороны – достаточно сложная структура. Это воинские части, в которых кипит жизнь и постоянно что-то происходит. Это солдаты срочной службы и контрактники, которых надо накормить, обуть, одеть. Это постоянные боевые дежурства и военные учения, которые сопряжены с большим риском для жизни (при обращении с военной техникой оружием и боеприпасами). Помимо обеспечения обороноспособности государства, сюда еще вплетены политика и экономика...

В общем, сфера деятельности весьма ответственная, и тем, кто в ней не служил, здесь не место. Поэтому первая моя рекомендация состоит в том, чтобы на службу в министерство принимали только профессионалов, которые знают свое дело и понимают систему изнутри, чтобы сократили бюрократический аппарат.

Второе – это борьба с коррупцией. Сотрудники ведомства должны выполнять свои прямые обязанности, а не заниматься постоянно закупами, следствием чего и являются все эти коррупционные схемы и уголовные преследования.

Третье – медицинское обслуживание. Вопервых, считаю, что 14 дней для медицинской реабилитации военных явно недостаточно. Как известно, в советское время на эти цели выделяли 24 дня! И то была не прихоть военных, а четкий расчет медиков – именно столько времени необходимо для восстановления здоровья. Во-вторых, наши госпитали не обеспечены в достаточной степени нужными медикаментами, хотя заболевания у военных, особенно у тех, кто вышел в запас, довольно сложные... Нужно эти вопросы срочно решать.

Четвертое – социальная защита военнослужащих. В Казахстане принято много постановлений и программ по обеспечению их жильем, однако ни одному министру еще не удалось решить проблему. Дошло до того, что военных стали выгонять из квартир, в которых они жили, пока проходили службу. Выходит, теперь они уже никому не нужны? Если государство заявляет о намерении обеспечить военных жильем, то почему столько лет этот процесс тормозится?

И, наконец, в-пятых – трудоустройство ветеранов. Так сложилось, что после увольнения в запас военные остаются не у дел. Имея за плечами два, а то и три высших образования, огромный управленческий опыт и хорошую физическую форму, они вынуждены идти работать охранниками... Почему бы государству не использовать этот человеческий ресурс в своих целях? Так разбрасываться профессионалами нельзя.

Помнится, в Министерстве обороны была создана структура по работе с ветеранами Вооруженных Сил, но ее работы, к сожалению, пока не видно. А нужно сделать так, чтобы она твердо стояла на защите интересов военнослужащих – может, тогда проблемы начнут решаться...

 

Қорғаныс министрінің орнында болуды қалайтын немесе өзін гипотетикалық түрде осы рөлде елестететін мамандарды табу оңайға түспеді. Әскерилердің өздері бұл жұмысты өте күрделі деп есептейді, сондықтан осы жолы баяндамашылар бір ай бұрын ведомствоның бастығы болған азаматтық адам Нұрлан Ермекбаевке кеңес берумен шектелді.

 

Айболат Құрманбай, қорықтық әділет резервінің полковнигі: «Біз тұрақты әскери қызметкерлермен жұмысымызды жақсартуымыз керек...»

- Мен әлі де әскери қызметінде болсам немесе жақында зейнеткерлікке шықсам, қорғаныс министрлігінің басшылығына кеңес берер едім. Бірақ мен кеткеннен бері он жылдан асты, сондықтан жауынгерлік даярлық, басқару, материалдық-техникалық, логистикалық және Қорғаныс министрлігінің басқа салалардағы мәселелері бойынша пікір білдіруім дұрыс болмас. Бірақ, Қарулы Күштердің жауынгерлік резерві ретінде запастағы офицерлермен жұмыс істеу жөнінде бірнеше ұсыныстарым бар.

Әскердегі әлеуметтік саланың дамуы доктриналық құжаттар мен тиісті бағдарламаларға сәйкес заң шығарушы және атқарушы билік органдары тарапынан жүзеге асырылатынын атап өткім келеді. Кезінде армия әр түрлі реформалар мен өзгерістерден зардап шеккен, ал қазір мемлекеттің әскери ұйымының жүйелі дамуы туралы айту керек.

Сіздің сұрағыңызға келсек. Біріншіден, резервке жіберілген офицерлер үшін тұрғын үй проблемасы барған сайын арта түседі. Олардың отбасылары өсуде - балалары, немерелері бар, ал олар кішкентай пәтерлерде тұруға мәжбүр. 25 күнтізбелік жыл әскери қызметінде болған адамдарға жеке тұрғын үй құрылысы үшін өтеусіз жер бөлу нормасын Жер кодексіне енгізуді ұсынамын. Мемлекет офицерлерге өздерінің тұрғын үй жағдайларын жақсартуға мүмкіндік беруі керек.

Екінші. Босатылғаннан кейін әскери қызметшілерді жұмысқа орналастыру мәселесі өте өзекті болып отыр, әсіресе қазіргі экономикалық жағдайда. Әскери қызметтен босатылған соң олар да, мемлекеттің қажеттіліктері де ұмытылады. Әскери ұшқыштар жаттығудан өтіп, азаматтық әуе кемелерінде ұшуларына болар еді. Сондай-ақ заңгерлер, байланыс мамандары, құрылысшылар, медицина қызметкерлері, автокөлікшілер және т.б. Кезінде мемлекет оларды оқыту үшін көп қаражат жұмсаған.

«Әскери қызмет және оның мәртебесі туралы» Заңының 50-б, 2-тар. Қарулы Күштер қатарынан босатылған әскери ардагерлерін жұмыспен қамту, соның ішінде әлеуметтік бейімделу мен жұмысқа орналасуына көмек көрсетуге міндеттейді. Кейбір басшылар оны ұмытады. Мен осы ережені бұзу фактілерін білемін, бірақ егжей-тегжейлері туралы айтқым келмейді. Кәсіпорындар мен ұйымдардың жетекшілері, атап айтқанда қорғаныс-өнеркәсіп кешені осы мәселеде дұрыс шешім қабылдайтынына үміттенемін. Армияның ардагерлеріне зейнетке шығуына байланысты ведомстволық емес, мемлекеттік әлеуметтік бейімделудің бағдарламасы қажет. Оны дайындауына Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі, Қорғаныс министрлігі, өңірлер басшылары, қорғаныс-өнеркәсіп кешені және стратегиялық салалар белсенді қатысуы тиіс.  

Үшінші мәселе - бұрынғы әскери қызметшілерді орталық және жергілікті мемлекеттік органдарға жұмысқа тарту жөнінде. Қорғаныс министрлігі мемлекеттік органдарға ұйымдық дағдылары мен қажетті жеке қасиеттері бар кадрлық резервке офицерлерді қабылдауға кеңес бере алады. Әзірше генералдар мен аға офицерлер босатылғаннан кейін орталық атқарушы органдардың басшылары, қалалар мен аудандар әкімдері болып тағайындалған емес. Мемлекеттік қызмет істері жөніндегі Агенттік осы мәселеге де назар аудару керек.  

Мен көтеретін төртінші мәселе - зейнетақыны есептеу. Оның маңыздығы жұмысқа орналасу мәселесінен кем емес. 15 жыл бұрын Қорғаныс министрінің орынбасарының зейнетақысы жақында жұмыстан шығарылған прапорщиктің деңгейінде болды. Сол кезде РҚБ «Генералдар кеңесі» бұл теңгерімсіздік жөніндегі ақпаратты президентке жеткізіп, жағдай уақытша жақсарған еді. Бүгін біз тағы да осы мәселеге тап болып отырмыз, нақты және әділ механизм табылмағанша, осы мәселе шешілмейді. Менің ұсынысым: зейнетақыны айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде негізделген әскери атақтар мен басқа да төлемдер бойынша қосымша ақыға сүйене отырып, есептеу қажет. Өздеріңіз білетіндей, АЕК инфляциялық үдерістерге байланысты жыл сайын өзгеріп отырады, тиісінше, зейнетақы автоматты түрде қайта есептелетін болады – әрине өсу жағына қарай. Бұл болашақта теңгерімсіздікті болдырмайды.

Бұдан басқа, әскери лауазымдарға қосымша төлемдерді есептеу үшін зейнетақы төлемдеріндегі сәйкессіздіктерге назар аудару керек. Әскери етік киген әр адам білетіндей: «Полковник – Африкада да полковник». Яғни әскери атағы бар офицерлер тек зейнеткерлікке әртүрлі жылдарда шыққандары үшін ғана әртүрлі төлемдер алмауы керек. Мәселе ақша көлемінде емес, ол сонымен қатар теңдік принципін қатаң ұстануына сәйкес келеді. Бұл мәселе Қорғаныс министрлігінде белгілі болғанмен, әзірге олар заң шығарушыларды оған сендіре алмады.

Бесіншіден, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің ардагерлер ұйымының жұмысын жандандыру қажет. Әлбетте, оның қазіргі формасында ол өзінің заңдық міндеттерін сапалы түрде шешпейді. Оның кездесулері, әдетте, оңаша жерлерде өтеді, сондықтан ардагерлер жұмыс жоспары немесе қызмет нәтижелері туралы ешқашан білмейді. Біз бірлестіктің орталық кеңесі тарапынан нақты көмек көрмейміз. Бірақ қорықтың резервтік офицерлері тек жауынгерлік резерві ғана емес, олар қазіргі үкіметті қолдау үшін күшті идеологиялық және саяси блок болуы мүмкін. Қорғаныс министрінің орынбасары ұстанымын қалпына келтіру қажетті болып табылады деп санаймын. Менің ойымша, оның міндеттеріне идеологиялық жұмыстар мен армияның ардагерлерін әлеуметтік қорғау, ал оның ішіне әскери қызметшілерді әлеуметтік қорғауын ұйымдастыру кіруі тиіс. Армия мақсатты және тиімді идеология мен насихатсыз сапалы бола алмайды!

2009 жылы «Генералдар кеңесі»  Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің тапсырысы бойынша «Әскери қызметкерледің құқықтарын және заңды мүдделерін қорғау үшін шаралар кешенін ұйымдастыру және өткізу» атты жобаны жүзеге асырды. Оның аясында ведомстволар аралық ғылыми-тәжірибелік конференциялар, семинарлар, әскери бөлімдер мен жоғары оқу орындарының «дөңгелек үстел» айналасындағы отырыстары, қоғамдық пікір сұрау, отандық және шетелдік заңнаманы талдау өткізілді. Бұл жұмыстың нәтижесі бойынша жүйелі қорытындылар мен ұсынымдар баяндалған «Қазақстан Республикасының әскери құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау» деп аталатын кітап жарияланды (авторлары мен және генерал Тұрсын Айжулов). Бірақ өкінішке орай, бұл ұсыныстардың көпшілігі үлкен материалдық шығындар талап етпегеніне қарамастан, толығымен орындалмады. Қорғаныс министрі Нұрлан Ермекбаевтан осы кітапты қызметкерлерінен талап етіп, оның мазмұнымен танысуын өтінемін.

Қорытындылай келе, армияның ардагерлері азаматтық тұрғындармен салыстырғанда өздеріне қандай да бір жеңілдіктерді талап етпейтінін түсіндіргім келеді. Біз резервке жіберілген немесе отставкаға кеткен қызметкерлерге қатысты мемлекет тарапынан әділеттік сақтап, әлеуметтік саясатты жүргізуі туралы айтамыз. Біз сұранысқа ие болғымыз келеді, қызмет көрсету кезіндегі сияқты пайда әкелгіміз келеді. Сондықтан біз жаңа қорғаныс министрі және біздің мемлекетіміздің басшысы - Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Жоғарғы Бас қолбасшысы бізді естігенін қалаймыз.

Альберт Мухаметов, Қауіпсіздік, менеджмент және арнайы бағдарламалар ҚазГЗУ академиясының профессоры, запастағы полковник: «Әскери офицер, генерал априори жемқор емес болуы тиіс»

- Сіз қиын сұрақ қойып отырсыз. Оған жауап беру үшін жан-жақты әмбебап білім болуы тиіс, оның ішінде геосаясат, геостратегия, экономика, нақты әскери істер, халықаралық қатынастар салаларында, және үлкен өмір тәжірибесі мен қызмет тәжірибесі болу қажет, тарих пен философияны терең түсіну керек, әскери командалық-басқару органдары мен әскерлердің жағдайы мен мәселелері туралы толық және объективті ақпаратқа иелену қажет. Қорғаныс министрі қалай әрекет ететінін түсіну үшін одан да көп нәрсені түсіну керек, өйткені армия – ол бір мемлекеттің қолындағы өз елін қорғайтын құрал болып табылады, сонымен қатар ол өте күрделі организм. Бірақ бұл органда ең бастысы - адам: ерлер мен әйелдер қорыққандықтан емес, ар-ождан үшін Отанын Қорғауға дайын, ал қажет болған жағдайда - ол үшін өз өмірін қияды.

Армияның жауынгерлік қабілетінің негізі - мораль (идеология), техникалық құрал-жабдықтар, жауынгерлерді оқыту. Менің ойымша, Қорғаныс министрінің жауапкершілік жүктемесі осында жатыр. Отанымыздың патриоты және оның қарулы күштерінің қатарында өмірінің көп уақытын еліміздің қызметіне арнаған адам ретінде, мен Қорғаныс министріне баса назар аударатын бірнеше бағыттарды белгілей аламын. Әрине, бұл тек менің субъективті көзқарасым. Біріншіден, бұрынғы министрлердің істерімен тереңірек танысу, қарулы күштердің барлық компоненттерінің сапалы жағдайын талдау, Қазақстанда қабылданған барлық заңнамалық және нормативтік құқықтық актілерді зерделеу, сондай-ақ дәйектілік пен сабақтастықты қамтамасыз ету үшін, қателіктер мен жедел шешім қабылдаудан аулақ болу мақсатында ұлттық, әскери және халықаралық қауіпсіздік саласындағы біздің еліміз ратификациялаған құжаттарды толығымен білу қажет.

Екінші. Мемлекеттің әскери қауіпсіздігінің қауіп-қатерлерін тұрақты және объективті түрде бақылау қажет. Бас штабтың және бейінді мемлекеттік органдардың аналитикалық құрылымдарының мамандары осыған дайындалған. Министр күндіз-түні толық жағдайды білуі қажет, өйткені мемлекеттің басшылығына объективті және нақты ақпарат хабарлауы тиіс, сонымен қатар жасалатын іс-әрекеттерді ойластыру қажет. Қазіргі әлемдегі геосаяси ахуал өте құбылмалы, кейде мүлдем болжамсыз, сондықтан барлау және талдау қызметтеріне мұқият назар аудару керек.

Үшінші. Жоғарғы әскери білім берудің отандық жүйесін жетілдіру жөніндегі жұмысты жандандыру қажет. Мен барлық әскери мектептерге, тіпті кадрлар санына зиян келтірсе де, өту баллын жасанды көтеруді ұсынар едім. Менің ойымша, «екіге» және «үшке» оқитындар әскери кадеттер қатарына қосылуға тиіс емес. Заманауи қазақстандық офицер интеллектуалды дамыған, жоғары мәдениетті және лайықты адам болуы керек, жақсы спортшы, ұлттық және әскери қауіпсіздік саласындағы жоғары білікті маман болуға тиіс. Бригада ұжымында, штабта және командасында бәсекелес болу үшін ол өзінің жолдасынан әрқашан бір қадам алға ұмтылуы керек.

Үшінші бағыттан төртінші бағыт пайда болады - жемқорлыққа әкелетін әрекеттерге қарсы қатал күрес жүргізу. Әскери офицер, генерал априори жемқор емес болуы тиіс, өз Отанынан, ертең бірге шайқасқа шығатын сенімдегі әріптестерінен ұрлауға болмайды. Сыбайлас жемқорлық – ол қорғанысшы емес, ол - жау. Мен оқыған Алматыдағы жоғары жалпы әскери командалық училищесінде (қазіргі Әскери институт) осындай адамдармен әңгіме қысқа болатын: біздің қатардан кету. Бұл отбасында, мектепте (әскери-патриоттық тәрбиенің СӨЖ бойынша сабақтардағы маңызы), университеттің қабырғасында тәрбиеленеді.

Бесінші. Кәсіби оқыту, ғылыми және рационализаторлық қызметті жандандыру қажет. Менің ойымша, қорғаныс ведомствосын үнемі әдеттегі істер мен бюрократия басып алады. Стратегиялық деңгейдегі әскери басшылар, бағынысты басқару органдарын тексергенмен, өздері кәсіптік өсуге ұмтылмайды. Әскери басқарудың орталық органдарының құрылымдық бөлімшелерінде армияны, оның түрлері мен жүйелерін одан әрі дамыту үшін ғылыми міндеттерді тұжырымдауға бармайды. Бұл қауіпті симптом. Өзіңіздің алдыңызда мақсатты көрместен жүре алмайсыз. Қорғаныс министрлігі отандық қорғаныс өнеркәсібіндегі ғылыми және технологиялық әзірлемелердің негізгі тұтынушысы болып табылатын ғылыми және білім беру мекемелерінде әскери ғылыми өнімдердің негізгі тұтынушысы болуға тиіс. Әскери ғылым қорғаныс басқармасының бастығы үшін маңызды мәселе.

Әрине, қорғаныс ведомствосының қызметінің ауқымы мен сипаттаған мәселелердің ауқымынан әлдеқайда кең. Біздің азаматтарымыз бұл әскери бөлім мемлекеттің қорғаныс қабілетін жақсарту үшін көп нәрсе жасалғанын көріп отыр, Қарулы Күштердің жауынгерлік әлеуетін арттыру үшін көп нәрсе жасады. Қазақстандық әскердің басым көпшілігі - бұл елді қорғай алатын күшті ер адамдар. Мен біздің армиямызға және барлығымызға Отанымыз - Қазақстан Республикасы үшін үнемі өсіп, жақсаруымызды тілеймін.

Сергей Пашевич, Жергілікті соғыс ардагерлері одағының басшысы және «Жауынгерлік бауырластық» әскери қақтығыстары: «Бұл мамандар тарапынан шашылуына жол берілмейді»

- Қорғаныс министрлігі күрделі құрылым болып табылады. Бұл - өмірдің қайнап тұрған әскери бөлімдері. Ол әскери жауынгерлер мен шартты сарбаздар, оларды азықтандырып, киіммен қамтамасыз ету керек. Бұл әскери қызмет, әскери техника, қару-жарақ және оқ-дәрілермен айналысқанда үлкен қауіп тудыратын әскери жаттығулар. Мұнда мемлекеттің қорғаныс қабілеттілігімен қатар, саясат пен экономика осы күнге дейін өзара тығыз байланыста болады...

Жалпы алғанда, қызмет саласы өте жауапты, оған қызмет етпегендер мұнда болмауы тиіс. Сондықтан менің алғашқы ұсынысым - министрлікте осы қызметті білетін, жүйені ішінен түсінетін мамандар ғана қатбылдану керек, бюрократиялық аппаратты қысқарту қажет.

Екіншісі - сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес. Бөлім қызметкерлері үнемі сатып алумен айналыспай (олар сыбайлас жемқорлық схемалары мен қылмыстық қудалаудың салдары), өздерінің тікелей міндеттерімен айналысулары қажет.

Үшінші - медициналық көмек. Әскери қызметтің медициналық оңалуы үшін 14 күн жеткіліксіз деп есептеймін. Кеңес Одағы кезінде осы мақсаттарға 24 күн бөлінетін! Бұл әскердің қыңырлығы емес, дәрігерлердің нақты есептеуі - денсаулығын қалпына келтіру үшін қажетті уақыт. Екіншіден, біздің ауруханалар қажетті дәрі-дәрмектермен жеткілікті түрде қамтамасыз етілмеген, алайда әскердің, әсіресе резервтен шыққандардың аурулары өте күрделі... Бұл мәселелер шұғыл шешімдерді қажет етеді.

Төртінші - әскери қызметшілерді әлеуметтік қорғау. Қазақстанда тұрғын үймен қамтамасыз ету үшін көптеген шешімдер мен бағдарламалар қабылданды, бірақ бірде-бір министр бұл мәселені шеше алмады. Міне, әскери қызметшілер өздері тұрған пәтерлерден қуыла бастады. Олар енді ешкімге керек емес пе? Егер мемлекеттің тұрғындарды тұрғын үймен қамтамасыз ету ниеті туралы мәлімдейтін болса, неге бұл процесске ұзақ жылдар бойы кедергі келтірілді?

Бесіншіден, ардагерлерді жұмысқа орналастыру. Қорыққа шыққаннан кейін әскери қызметкерлер жұмыссыз қалады. Екі немесе үш жоғары білімді, үлкен басқарушылық тәжірибе мен жақсы физикалық пішінді артта қалдырып, олар күзетшілер ретінде жұмысқа кірісуге мәжбүр болады... Неліктен мемлекет осы адам ресурстарын өз мақсаттары үшін пайдаланбасқа? Осындай мамандарды жерге тастауға болмайды.

Қорғаныс министрлігі Қарулы Күштер ардагерлерімен жұмыс істеу үшін құрылым құрды, бірақ, өкінішке орай, оның жұмысы әлі көрінбейді. Ол әскери қызметшілердің мүдделерін Қорғаныс үшін берік орныққанына көз жеткізу керек - мүмкін сонда проблемалар шешіледі...

Тут была мобильная реклама Тут была реклама

Комментарии